Pochówek Marii, pierwszej żony Karola Roberta; "Chronicon Pictum. Chronica de Gestis Hungarorum (Képes krónika)"

Maria Piastówna (urodzona pomiędzy 1292 a 1294 roku a przed 1300 roku, zmarła w Temesvar [dziś Timisoara], 15 grudnia 1317 roku) herb

Córka Kazimierza II Piasta, księcia bytomskiego, księcia kozielskiego, księcia niemodlińskiego, księcia opolskiego, księcia strzeleckiego, księcia toszeckiego, księcia gliwickiego i siewierskiego i Heleny Rurykowieczównej, prawdopodobnie córki Lwa Rurykowicza, księcia halicko-włodzimierskiego.

Zapewne w początkach 1303 roku lub przed 23 czerwca 1306 roku poślubiła Karola I Robert Robertyng-Capet-Anjou (urodzony w Neapolu, w 1288 roku, zmarł w Wyszehradzie, 16 lipca 1342 roku), króla Węgier.

Urodziła się najpóźniej w latach 1282-1284. Była jedyną córką Kazimierza bytomskiego i nie znanej bliżej Heleny. Analizując pochodzenie imienia żony Kazimierza oraz imion ich potomstwa (Siemowit, Jerzy, Maria) można wysnuć domniemanie, że była ona pochodzenia litewskiego lub ruskiego.

Maria była pierwszą Piastówną śląską o tym imieniu. Jako córka Kazimierza Bytomskiego, brata ciotecznego Władysława "Łokietka" była z nim spokrewniona w drugim i trzecim stopniu, i poprzez nią w tym samym stopniu Karol Robert był spowinowacony z "Łokietkiem".Jak się powszechnie przyjmuje za Janem Długoszem (Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego), Maria została żoną Karola I Roberta, w 1306 roku. Małżeństwo to zostało zawarte zapewne z inicjatywy Władysława I "Łokietka", a rolę swata miał odegrać jej brat Bolesław, ówczesny scholastyk krakowski i książę na Toszku. Małżeństwo Marii było zewnętrznym wyrazem zbliżenia polsko-węgierskiego; wiązało się z przejściem Andegawenów z proczeskiego obozu politycznego w ścisłe stosunki z Polską. Małżeństwo to utorowało również drogę późniejszej węgierskiej karierze jej braciom - Bolesławowi, który został (arcybiskupem ostrzyhomskim) i Mieszkowi, który z kolei został (biskupem nitrzańskim i weszpremskim). Ułatwiło także w pewnym stopniu późniejszy związek Karola Roberta z Elżbietą "Łokietkówną", który został zawarty po śmierci jego trzeciej żony Beatrycze Luksemburskiej (zmarła w 1319 roku) w 1320 roku.

Maria zmarła 15 grudnia 1317 roku w Temesvár (obecnie Timişoara w Rumunii), pochowana została natomiast w Białogardzie Królewskim (Székesfehérvár) w bazylice Panny Marii.

Małżeństwo Marii nie było szczęśliwe. Była bezpłodna. W tamtych czasach była to okropna wada. Król rozgoryczony, zdradzał żonę bez żenady. Jedna z kochanek urodziła mu w 1317 roku syna Kolomana (później biskupa Gyor).

Na temat potomstwa Karola Roberta i Marii zdania historyków są podzielone. Część z nich uważa, że związek był bezdzietny ze względu na bezpłodność Marii, natomiast czołowy polski genealog - Włodzimierz Dworzaczek, a także niektórzy historycy zagraniczni twierdzą, że z małżeństwa tego narodziły się dwie córki:

Katarzyna (urodzona w 1321 roku lub najpóźniej na początku 1322 roku, zmarła po 1338 roku), żona: Henryka II (urodzony między 1316 a 1324 rokiem, zmarł między 14 sierpnia 1343 a 28 czerwca 1345 rokiem), ksiącia świdnickiego,

Elżbieta (zmarła po 19 sierpniu 1367 roku), żona: Bolesława (Bolka) II (urodzony pomiędzy 1326 a 1335 rokiem, zmarł w 1367 lub w 1368 roku), księcia niemodlińskiego.

Według Stanisława A. Sroki Elżbieta i Katarzyna były córkami Elżbiety Łokietkówny.

Zimą tego samego roku zmarła Maria, pomogając zaistnieć na wegierskim dworze swoim braciom.


Żródła:

Maria Bytomska "w Wikipedii"


"Genealogia Andegawenów węgierskich" - Stanisław A. Sroka, Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana; Kraków 2015


GÓRNOŚLĄSCY PIASTOWIE, Królowa Węgier "Montes Tarnovicensis"

26-06-2023